मराठी भाषा दिवस – Marathi Bhasha Divas

‘कुसुमाग्रज’ म्हणून प्रसिद्ध असलेले प्रख्यात मराठी कवी विष्णू वामन शिरवाडकर यांच्या जयंतीनिमित्त दरवर्षी २७ फेब्रुवारीला मराठी भाषा दिवस किंवा मराठी दिन साजरा केला जातो.

Read in english

शिरवाडकर हे मराठीतील प्रख्यात कवी, नाटककार, कादंबरीकार, लघुकथा लेखक आणि मानवतावादी होते. त्यांनी स्वातंत्र्य, न्याय आणि गरिबीसारख्या सामाजिक दुष्कृत्यांबद्दल बरेच लिहिले. त्यांनी 16 कविता, तीन कादंबऱ्या, आठ लघुकथा, सात निबंध, आणि 18 नाटके आणि सहा एकांकिका लिहिल्या.

मराठी साहित्याची महानता ओळखण्यासाठी आणि त्यांचा सन्मान करण्यासाठी हा दिवस साजरा केला जातो. मराठी भाषेत सर्व आधुनिक इंडो-आर्यन भाषांमधील सर्वात जुने साहित्य आहे, जे सुमारे 900 AD पासून आहे.

1999 मध्ये कुसुमाग्रजांच्या निधनानंतर सरकारने ‘मराठी राजभाषा गौरव दिन’ साजरा करण्यास सुरुवात केली. मराठी साहित्याला प्रोत्साहन देण्यासाठी पुढाकार घेणाऱ्या व्यक्तींसाठी दोन विशेष पुरस्कारही सुरू करण्यात आले.

मराठी भाषा दिवस साजरा करण्यासाठी महाराष्ट्रभर विविध सांस्कृतिक कार्यक्रम शाळा आणि इतर संस्थांमध्ये आयोजित केले जातात. तथापि, चालू असलेल्या साथीच्या रोगामुळे आणि प्रकरणांमध्ये अलीकडील वाढ यामुळे अधिका-यांना यावर्षी उत्सव कमी करण्यास भाग पाडले आहे.

विष्णू वामन शिरवाडकर (कुसुमाग्रज) बद्दल

विष्णु वामन शिरवाडकर (२७ फेब्रुवारी १९१२ – १० मार्च १९९९), कुसुमाग्रज या टोपणनावाने प्रसिद्ध, हे मराठी कवी, नाटककार, कादंबरीकार आणि लघुकथा लेखक होते, ज्यांनी स्वातंत्र्य, न्याय आणि वंचितांच्या मुक्तीबद्दल लिहिले.

भारताच्या स्वातंत्र्यपूर्व काळापासून सुरू झालेल्या पाच दशकांच्या कारकिर्दीत त्यांनी 16 कविता, तीन कादंबऱ्या, आठ लघुकथा, सात निबंध, 18 नाटके आणि सहा एकांकिका लिहिल्या. विशाखा (1942) सारख्या त्यांच्या कार्यांनी, गीतांचा संग्रह, एका पिढीला भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीत प्रेरित केले आणि आज भारतीय साहित्यातील उत्कृष्ट कृतींपैकी एक मानली जाते.

नटसम्राट, पद्मभूषण (1991) आणि 1987 मध्ये ज्ञानपीठ पुरस्कारासाठी त्यांना 1974 चा मराठीतील साहित्य अकादमी पुरस्कार मिळाला होता.

1964 मध्ये मडगाव येथे झालेल्या अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलनाचे अध्यक्षपदही त्यांनी भूषवले होते.

Read in english

image source: MarathiMati.com